[لَقَدْ کانَ لَکمْ فِی رَسُولِ الله أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِّمَن کانَ یرْجُو الله وَالْیوْمَ الْآخِرَ وَذَکرَ الله کثِیرًا] سیره اهلبیت (ع) به ویژه در رفتارهای اجتماعی کمتر مورد بررسی و تحقیق قرار گرفته است. در این میان سیره امام علی (ع) از آن جهت که در مدت کوتاه چهار سال و نه ماه عهده دار خلافت و زعامت سیاسی جهان اسلام نیز بودهاند از اهمیت بیشتری برخوردار است. این تحقیق سعی دارد تا رویکرد امیرالمؤمنین علی (ع) را در برخورد با مسیحیان، یهودیان و زردشتیان در عرصه حقوق شهروندان غیرمسلمان حکومت اسلامی را مورد بررسی قرار دهد. این تحقیق با تکیه بر منابع کتابخانهای و رویکرد توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع تاریخی و حدیثی در صدد ارائه الگویی هر چند اجمالی از سیره امام علی (ع) در مواجهه با اهل ذمه در عرصه حقوقی میباشد. اهمیت این موضوع زمانی روشن میشود که علاوه بر ضرورت دیدگاه و مکتب اهلبیت در عرصههای مختلف اجتماعی، مواجهه با الگوهای افراطی و تکفیری در جهان اسلام، زمینه ساز اسلام هراسی و اسلام ستیزی را در جوامع غیر مسلمان فراهم نموده است.