خاندان عنازی

-چکیده :

خاندان عنازی از جمله خاندانهای کردی هستند که با توجه به شرایط خاص سیاسی و نظامی نیمه دوم قرن چهارم هجری موفق به تشکیل حکومت شده و بیش از یک قرن بر مناطق قابل توجهی از غرب ایران همچون دینور، حلوان، شهر زور دقوقا و قرمیسین (کرمانشاه حکومت کردند

ضعف و سستی خلافت عباسی ، بروز اختلافات درون خاندانی بین دولتمردان آل بویه و همچنین نفوذ و قدرت نظامی برخی از بزرگان عنازی زمینه تشکیل حکومت را برای آنها فراهم کرد.ابوالفتح محمد بن عناز بنیانگذار حکومت عنازیان توسط بدر بن حسنویه از حاکمان محلی غرب ،ایران به خدمت گرفته و به عنوان سردار سپاه او حکومت مناطقی همچون حلوان شهرزور و کرمانشاه را در اختیار گرفت و با بهره مندی از این موقعیت در سال ۳۸۱ ادعای استقلال کرد و عملاً حکومت عنازیان را بنیان نهاد. ابوالفتح پس بیست سال حکمرانی در سال ٤٠١، در گذشت و پسرش «ابوالشوک جانشین او شد. ابوالشوک موفق شد با شکست دادن طاهر بن هلال برزیکانی در سال ٤٠٦ حکومت حسنویه ( ٣٤٨ – ٤٠٥ ق .) را از میان بردارد. پس از مرگ ابوالشوک اختلافات بین خاندان عنازی از جمله برادران و پسرش تشدید شد و هر کدام در گوشه ای مدعی حکومت شدند از یک طرف برادرش مهلهل ادعای عمارت کرد و با نیروهای خود بر سعدی پسر ابوالشوک یورش برده و تمام متصرفات او را در اختیار گرفت و از سوی دیگ سرخاب بن محمد بن عناز به قلمرو برادر زادهاش سعدی حمله کرده و بندنیجین را به تصرف خود در آورد. بدین ترتیب اختلافات درون خاندانی عنازیان آغاز شده و گاهی اوقات مدعیان حکومت برای غلبه بر رقیبان خود دست دوستی به سوی دشمنان خارجی همچون سلجوقیان دراز میکردند و بدین ترتیب زمینه ضعف و زوال حکومت عنازیان فراهم گردید.

در این رساله ضمن بررسی جغرافیای محل سکونت عنازیان و عوامل و زمینههای شکل گیری حکومت ،آنها روابط سیاسی و نظامی آنها با حکومت ها و دولتهایی همچون عباسیان، آل بویه، غزنویان، سلجوقیان، حسنویه و بنی مزید و نیز عوامل و زمینههای ضعف و زوال حکومت این خاندان مورد بررسی قرار گرفته است.