تجرد نفس از نگاه قرآن

-چکیده :

نفس و جان، حقیقت انسان بوده و اثبات تجرد یا عدم تجرد آن در تبیین اعتقادات قرآنی از اهمیت بالایی برخوردار است. توجه به جایگاه محوری قرآن در اسلام و تاثیر گذاری آن در ،مومنین، پاسخ به این سوال را ضرورت می بخشد که چه ادله ای از قرآن کریم برای تجرد نفس میتوان اقامه کرد؟ هدف اصلی از تحقیق پاسخ به این پرسش است که به روش کتابخانه ای سعی در جمع آوری همه آیات قابل استدلال از منابع و نیز از خود قرآن کریم بطور مستقیم صورت گرفته است.

آیات و ادله بدست ،آمده طبق سه مرحله از سیر زندگی انسان طبق سه مرحله از سیر زندگی انسان بر سه دسته اند: ۱) از ویژگی های انسان در تكوين و زندگی دنیا مثل دمیده شدن روح و داشتن اراده و دیدن رویای صادقه که حاکی از وجود بعدی غیر مادی در انسان بوده و به تجرد نفس او دلالت می کند. 2) از آیات مربوط به توفى وبرزخ، مثل قبض روح توسط فرشتگان فراق بودن مرگ و عذاب آل فرعون بعد از غرق و نیز زنده بودن شهداء، که حاکی از عدم نابودی انسان بعد از مرگ بوده و برای تجرد نفس استدلال شده اند0 3) از آیات راجع به قیامت و بهشت و جهنم مثل وجود نور غیر مادی برای مومنین و مکالمه اعضای بدن و بقای اعمال و امکان لقای پروردگار که هیچکدام ویژگی مادی نبوده و برای تجرد نفس محل استدلال واقع شده اند.

و در نهایت ادله مخالفان بررسی شده است که یا انسان را مادی صرف میدانند که ادله تجرد نفس پاسخ آن است و یا نفس را غیر از بدن مادی و جسم لطیف می دانند که اگر ویژگیهای مادی را به آن نسبت دهند آن هم مادی بوده و ادله تجرد نفس پاسخ آن است و اگر از نظر آنان ویژگیهای مادی از آن دور است در واقع آن را مجرد میدانند و نزاع لفظی است.