مبانی و راهکارهای تقریب مذاهب اسلامی از دیدگاه امام صادق (علیه السلام)

-چکیده :

اندیشه تقریب مذاهب اسلامی و ایجاد وحدت بین امت اسلامی ریشه دینی دارد و دارای مبانی عمیق برگرفته از قرآن و سنت نبوی است زیرا دعوت به وحدت و پرهیز از تفرقه و تشدد و ایجاد الفت و دوستی از جمله اصولی است که همواره قرآن کریم و سیره نبوی و ائمه معصومین (علیهم السلام) بر آن تأکید داشتهاند در این میان عصر امام صادق (علیه السلام) به دلیل شرایط خاص فرهنگی، اجتماعی و سیاسی یکی از پیچیده ترین و پر مخاطره ترین دورانهای تاریخ اسلام به شمار می آید که از یک سو مذاهب مختلف با آراء و افکار متفاوت در بین امت اسلامی قدرت و نفوذ فراوانی یافته بودند و از سوی دیگر اندیشههای غیر اسلامی وارد جامعه اسلامی شده و جامعه اسلامی را با چالشهای مهمی مواجه کرده بودند که تلاشهای امام صادق (علیه السلام در جهت حفظ وحدت و تقریب بین مسلمانان در مواجهه با این مشکلات و چالش ها از اهمیت بالایی برخوردار میباشد. از این رو آشنایی با مبانی امام صادق (علیه السلام) در جهت تقریب مذاهب اسلامی و نیز راهکارهای فرهنگی اجتماعی سیاسی و شیوه های تعامل ایشان با پیروان مذاهب اسلامی عصر خویش از اهمیت ویژه ای برخوردار است که در این پژوهش به آنها پرداخته است با مطالعه سیره امام صادق (علیه السلام) بدست آمد که آن حضرت با تکیه بر مبانی قرآنی و سنت نبوی همواره در صدد ایجاد وحدت و یکپارچگی بین مسلمانان بودند و با به کارگیری روشهای فرهنگی همچون ایجاد مدرسه اهل البیت و انجام مناظره های صحیح و هدفمند در چارچوب احترام به عقاید و باورهای پیروان سایر مذاهب اسلامی و روشهای اجتماعی همچون مساعدت فقرا و شرکت در شعائر و مناسک دینی و توصیه به همنشینی با عموم مردم و همچنین روشهای سیاسی مانند به کارگیری تقیه و رازداری و عدم انتشار اسرار، و برخورد با حاکمان ستمگر در ایجاد وحدت اسلامی کوشیدند که ما در این پژوهش با مطالعه و تکیه بر منابع تاریخی و روایی به معرفی و تبیین سیره ایشان در این جهت پرداخته ایم.