مخاطب شناسی در تبلیغ از نگاه قرآن و حدیث

-رساله علمی سطح 3

-گروه علمی : تبلیغ

-نام دانش پژوه : جلال گیلانیان امیری

-استاد راهنما : حجت الاسلام و المسلمین حسن خیری

-استاد مشاور : حجت الاسلام و المسلمین ناصر نیکو امیری

-سال انتشار : 1395

-چکیده :

در تبلیغ که به معنای رسانیدن خبر دادن انذار و ابلاغ است دو رکن اساسی و مهم وجود دارد؛ مبلغ و مخاطب مبلغ یعنی کسی که وظیفه رساندن پیام را به عهده دارد و مخاطب کسی است که این پیام باید به او انتقال داده شود. یک تبلیغ خوب و موفق آن تبلیغی است که در آن مبلغ فقط به فکر رساندن پیام به مخاطب نباشد بلکه هدفش تاثیر گذاری بر مخاطب هم .باشد یک مبلغ زمانی میتواند به این هدف برسند که اصول و قواعدی را در تبلیغ خودش رعایت کند. مهمترین اصل ،در تبلیغ مخاطب شناسی .است مخاطب شناسی بر محتوا ونوع رساندن پیام اثر گذار است. اگر می بینیم که بعضی از مبلغین دینی در تبلیغ خودشان موفق عمل می کنند و طرفداران زیادی دارند و در عوض بعضی دیگر چنین موفقیتی را ندارند بخاطر رعایت و عدم رعایت همین اصل مخاطب شناسی است. این مساله بسیار مهم بوده است که ما را بر این داشت تا بدنبال تحقیق با موضوع مخاطب شناسی برویم که ببینیم آیا مخاطب شناسی خیلی امر صعب و مشکلی است که هر کسی نمیتواند به آن دست یابد یا اینکه خیر، بلکه شناخت مخاطب یک اصول و قواعدی دارد که هر مبلغ دینی اگر آنها را مد نظر قرار دهد می تواند به چنین شناختی دسترسی داشته باشد. برای دست  یابی به چنین شناختی باید این سه مرحله را طی کرد و جواب لازم را برای این سه سوال داشت؛ ۱- اصول و مبانی مخاطب شناسی چیست؟ -۲ چه شاخصه ها و معیارهایی را باید در مخاطب شناسی مدنظر قرارداد؟ از چه روش هایی باید در شناخت مخاطب استفاده کرد؟ تمام حرف و سخن ما در این تحقیق این است که به این سه سوال جواب دهیم اما با رویکردی قرآنی و حدیثی و به نظر می رسد اصل مبنا و فلسفه مخاطب شناسی از دیدگاه قرآن و حدیث برای ایجاد ارتباطی عمیق و پی بردن به نیازهای اساسی و مهم مخاطب است در جهت تاثیر پذیری بیشتر مخاطب و برای رسیدن به این امر مهم باید شاخص هایی از قبیل میزان تحصیلات و آگاهی وضعیت دینی، اعتقادی و محیطى مخاطب را مد نظر قرار داد که اتفاقا در آیات قرآن و كلمات معصومین(ع) مشاهده می کنیم. همانطور که در این کلمات نورانی شیوه ها و روشهای مختلفی چون استفاده از بیان نرم ولین، ناسخ و منسوخ، توجه به شرایط روانی و محیطی توجه به عقلانیت و غیره را میبینیم که در جهت شناخت درست مخاطب استفاده شده است. البته نباید از مباحث جامعه شناسی و روانشناسی در مسیر شناخت مخاطب غافل بود همانطور که قرآن وحدیث به آنها توجه داشته اند و در این تحقیق بدانها اشاره کرده ایم بنابراین برای مخاطب شناسی کاملترین و صحيح ترين منبع همین آیات نورانی قرآن و احادیث نورانی معصومین (ع) است که اگر درست و صحیح از سوی یک مبلغ اجرا شود، تشنگان وادی معرفت را به سمت خود جذب خواهد کرد.