-رساله علمی سطح 3
-گروه علمی : تاریخ
-نام دانش پژوه : یوسف عبداللهی چیرانی
-استاد راهنما : حجت الاسلام و المسلمین دکتر رضا رمضان نرگسی
-استاد مشاور : حجت الاسلام و المسلمین دکتر ذبیح الله نعیمیان
-سال انتشار : 1394
-چکیده :
شهید آیت الله العظمی حاج ملا محمد خمامی مرجعیت دینی مردم گیلان در اواخر دوره ناصری و عصر مشروطه را بر عهده داشت ایشان فقیهی متنفذ بود که به امور مردم رسیدگی می کرد و مردم تبعیت زیادی از ایشان داشتند. ایشان همچون یک حاکم بلامنازع، به قضاوت می پرداخت و احکام قضایی که در دوره حاکمیت سلطان جائر تعطیل می شدند را با شجاعت زنده کرد و قصاص و حدود و دیات و سایر احکام اجتماعی اسلام را در گیلان اجرا می کرد. ایشان در شکل گیری جنبش مشروطه نقش بسزایی داشت و در این راه تلاشهای بسیاری نمود و در این راه فتوا داد. ایشان مخالف فعالیتهای ضد دینی عناصر سکولاری بود که تظاهر به مشروطه خواهی می کردند و به آنها به طور جدی تذکر میداد فعالیتهای ضد دینی مشروطه خواهان گسترش یافت و تذکرات ایشان تاثیری نبخشید
ایشان در اعتراض به این فعالیتها به تهران رفت و در مجلس شورای ملی حاضر شد و حمایت خود را از مشروطه اعلام نمود او به همراه شیخ فضل الله نوری و میرزا حسن مجتهد تبریزی جریان مشروعه خواهی را تاسیس کردند و گفتند که مشروطه باید مشروعه باشد. آنها با مشروطه ای که از سوی سفارتخانه های خارجی هدایت میشد مخالف بودند و جلوی اقدامات ضد دینی مشروطه خواهان سکولار و انجمنهای مخفی ایستادند بعد از مدتها فعالیت برای تصحیح مشروطه، فعالیتهای این علما موثر واقع نشد و مشروطه به دست عناصر سکولار و عناصر وابسته به انگلیس افتاد بدین ترتیب آیت الله خمامی از مشروطه روی گرداند و در این راه فتوایی صادر کرد.
مشروطه خواهان سکولار که به فعالیتهای مخفی می پرداختند آیت الله خمامی را بزرگترین مانع بر سر سکولاریزه کردن گیلان دیدند به همین خاطر ایشان را ترور کرده و به شهادت رساندند جریان مشروعه خواهی گیلان با شهادت سایر رهبرانش آیت الله شیخ علی فومنی و آيت الله میرآقا بحر العلوم به خاموشی گرایید نیز شهادت آیت الله شیخ فضل الله نوری پایان ظاهری این جریان بصیر در ایران بود.
- برچسب ها : آیت الله خمامی, انگلیس, جریان مشروعه, سکولار, شیخ فضل الله نوری, گیلان, نهضت مشروطه