نقد برداشت یونانی از ابن خلدون نقد برخی مواضع «محسن مهدی» در تفسیر آراء ابن خلدون در کتاب «فلسفه تاریخ ابن خلدون

-چکیده :

آراء ابن خلدون در کتاب مقدمه ، بالاخص در تشریح علم عمران ، با دانش هایی نظیر فلسفه ، کلام ، فقه ، تاریخ و نظایر آن ، پیوند دارد؛ این پیوند، زمینه ساز تفاسیر متعدد از آن شده است . این مقاله می کوشد به نقد برخی پیش فرض ها و مبانی محسن مهدی در کتاب «فلسفه تاریخ ابن خلدون » بپردازد. «نظریه نبوت »، «ماهیت جامعه اسلامی »، «منشاء علوم جامعه »، «نظریه کلامی »، «تمایز منطق مدینه و عمران » و «عمران و دولت »، از دیدگاه مهدی ، شش موضعی هستند که در این مقاله مورد نقد و بررسی قرار گرفته اند. مهدی با تاثیر از عقلانیت رایج در فلسفه اسلامی ، بالاخص مبانی فلسفی ابن رشد و ارسطو به تحلیل مقدمه پرداخته است . از اینرو، نقد مواضع مهدی ، به نحوی نقد فرض حاکمیت این نوع از عقلانیت در تفسیر آراء ابن خلدون بوده و نتیجه گیری نهایی ، حاکی از این است که علم عمران و عقلانیت حاکم بر آراء ابن خلدون ، بیش از آنکه به عقلانیت فلسفی مذکور نزدیک باشد، حاکی از نوعی عقلانیت رایج در علوم شرعی -اسلامی بوده است .