معنای لغوی جهاد بهنوعی با مفهوم سختی و مشقت همراه است. روحیه جهادی، روحیهای است که دارنده آن، برای رسیدن به آرمانهای بلند، حاضر به تحمل سختی و مشقت بوده و از عافیتطلبی بپرهیزد. این روحیه، منشأ بروز رفتارهایی است که میتوان به استناد این رفتارها، از وجود یا عدم این روحیه در فرد و جامعه، باخبر شد. در این مقاله سعی شده است با تحلیل مفهوم روحیه جهادی، شاخصههای رفتاری آن را مشخص کرده و مستندات نقلی آن بیان شود. این شاخصهها عبارتاند از: «امید؛ خودباوری و اعتمادبهنفس؛ عزم؛ علو همت؛ آزادی از جلوههای دنیا؛ ساده زیستی؛ خستگیناپذیری؛ صبر و استقامت».